Hoe scherp is een verscherpt cliëntenonderzoek bij een PEP?…

Normaal cliëntenonderzoek

In principe voer je een normaal cliëntenonderzoek uit.

Bij het normale cliëntenonderzoek moet je:

• de identiteit van de cliënt vaststellen, controleren en vastleggen
  de identiteit van de uiteindelijk belanghebbende vaststellen, controleren en vastleggen
• het doel en de aard van de opdracht of transactie vaststellen en vastleggen
• de zakelijke relatie en zijn transacties monitoren, zo nodig onderzoek naar de bron van de middelen die bij de relatie of de transactie gebruikt worden
• vaststellen of de natuurlijke persoon die de cliënt vertegenwoordigt daartoe bevoegd is en deze persoon identificeren en diens identiteit verifiëren.
• op risico gebaseerde en adequate maatregelen nemen om te verifiëren of de cliënt ten behoeve van zichzelf optreedt dan wel ten behoeve van een derde.
• adequate maatregelen nemen om te verifiëren of de cliënt en UBO een politiek prominent persoon is (PEP).

Stuit je op een PEP?

Dan moet je een verscherpt cliëntenonderzoek instellen

Het verscherpt cliëntenonderzoek houdt in:

• Alle onderzoeken die onder het normale cliëntenonderzoek vallen
• De bron van het gehele vermogen van de PEP, familielid of naast-geassocieerde van een PEP onderzoeken, een en ander op grond van het bepaalde in artikel 8 lid 5 sub b 2 WWFT;

Ik probeer me het voor te stellen hoe dat gaat. En hoe succesvol dat zal zijn. Daarom 3 casussen.

Stel: Onze Koning wil een huis kopen (hoeft geen paleis te zijn, of is een huis van de Koning per definitie een paleis?). Dan moeten de makelaar, de hypotheekadviseur (aangenomen dat een stuk bancair wordt gefinancierd), de hypotheekbank en de notaris allemaal (afzonderlijk) cliëntenonderzoek doen.

Als het goed is, zullen zij allemaal ontdekken dat de Koning genoemd is in de PEP-lijst en dus PEP is.

Zij zullen allemaal naar de bron van het vermogen van de Koning moeten vragen. Er geldt geen risicogebaseerde ontheffing van deze regel.

Hoe zou die vermogensopstelling met bronvermelding eruitzien? Ik kan me voorstellen dat de lijst van de Koning lang is. En dat de bronnen salaris van de Nederlandse Staat, legaat, schenking, aankoop, zaaksvervanging en opbrengst uit vruchttrekking zijn. Tot hoever moet je doorvragen? Hoe zit het met vermenging van vermogen? En welke bewijsstukken moet je opvragen? Risicogebaseerd, is het credo. Geen van de toezichthouders waagt zich aan algemeen toepasbare richtlijnen of hulpmiddelen.

Vervang in de casus de Koning door Mark Rutte.

Die is – nu hij als premier is opgevolgd –  uitlopend PEP. Dat duurt minimaal 12 maanden voort. En omdat hij secretaris-generaal van de NAVO is, wederom een echte PEP.

Doe nu een mind cracker, vervang in deze casus Onze Koning door Prins Bernhard, draai de klok zo’n 50 jaar terug, net voordat de Lockheed affaire aan het licht kwam (en neem aan dat de WWFT toen ook al bestond). Onmiskenbaar was Prins Bernhard familie van een PEP (de man van onze toenmalige Koningin).

Zou in zijn opgave van de bron van zijn vermogen de post “1,1 mio US $ steekpenningen ontvangen van Lockheed” voorkomen? Onmiskenbaar zou je de besteding van die middelen als ongebruikelijke transactie bij het FIU moeten melden. Het is namelijk witwassen pur sang. Sterker nog, de notaris zou vrees ik dienst moeten weigeren, omdat hij zich anders schuldig maakt aan schuldwitwassen van vermogen dat uit een misdrijf (passieve corruptie) is verkregen.

Bedenk dat het juist dit soort casussen is waar de WWFT voor is bedoeld en waar het PEP-begrip op is gericht. Alleen zijn we geneigd te denken dat dit alleen Buitenlandse staatshoofden van schurkenstaten en buitenlandse PEP’s aangaat. Niet een (Knuffel)prins Bernhard of een (Knuffel)koning W.A. van Oranje.

Als Prins Bernhard de bron had genoemd: “honorarium voor bemiddelingswerkzaamheden voor een buitenlandse vliegtuigbouwer 1,1 mio US $”? Zou de makelaar of notaris die eruit filteren als verdacht of ongebruikelijk? En de Bank, die kan bogen op een hele afdeling met honderden WWFT-functionarissen?

De Anti Money Laundring is geprivatiseerd. Dat is een voldongen feit. Daarmee is niet gezegd dat het een goed idee is. Immers het doet geweld aan de presumptie van onschuld. En het doet geweld aan het principe: wie stelt, die bewijst. De cliënt moet zijn eigen onschuld bewijzen. En het wekt de schijn dat het witwassen goed onder controle is.

Het zorgt er bovendien voor dat 95% van de mensen/bedrijven lijdt onder 5%.

Verder moeten voor bijvoorbeeld de aankoop van een huis minimaal 4 instanties eigenhandig hetzelfde onderzoek doen.

Men verwacht het onmogelijke van de individuele WWFT-plichtigen. Opsporing (vervolging en bestraffing) behoort tot het domein van de overheid.

Men verwacht dat de WWFT-plichtigen de WWFT principle based toepassen. Maar men handhaaft rule based.

Ik vrees dat alleen in Nederland de totale maatschappelijke kosten van het anti-witwasbeleid vele miljarden bedragen. Wat het oplevert, is veel minder goed zichtbaar.

Maar we hebben er mee te dealen en daarom hebben wij het cliëntenonderzoek zoveel mogelijk geautomatiseerd.

Het testen is begonnen.

In heel kleine kring zijn er notariskantoren die onze anti-witwasmachine of netter gezegd AML -Tool aan het testen zijn. Dat levert heel veel feed back op, die we zo snel mogelijk verwerken. Zeer spoedig gaan we testen met een grotere groep. Wil jij daar bij horen? Stuur dan een mailtje aan:  [email protected]